سیاه دانه (Nigella Sativa) نوعی گیاه سالیانه بومی جنوب غرب آسیا است که از هزاران سال پیش تا کنون به دلیل خواص دارویی که برای یبوست، شیردهی، درمان انگل و مسکن درد استفاده می‌شده است. خواص سیاه دانه بسیار زیاد است در این مقاله قصد داریم به بیان فواید گوناگون این گیاه محبوب از جمله خاصیت سیاه دانه برای قلب، پوست، معده، کودکان، دیابت و بارداری صحبت کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
سیاه دانه چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم سیاه دانه یا Nigella Sativa نوعی گیاه یک ساله گُل‌دار از خانواده آلاله و بومی جنوب غرب آسیا است که طعمی تلخ داشته و معمولا همراه با غذاهای دیگر و یا به صورت جوشانده و یا خام در ترشی استفاده می‌شود. از این دانه‌های سیاه اما خوش عطر روغن نیز گرفته شده و از آن برای مقاصد غذایی و دارویی استفاده می‌شود. سیاه دانه با نام‌های دیگری از جمله شونیز، سیاه تخمه و کمون هندی شناخته می‌شود.
فواید سیاه دانه برای قلب
سیاه دانه فواید بسیاری برای سلامت قلب و عروق دارد. تاثیر فواید سیاه دانه برای قلب به صورت مستقیم و غیر مستقیم شناخته شده بوده و به توصیه بسیاری از پزشکان و طب سنتی، موجب بهبود عملکرد قلب و عروق خواهد شد. از روغن سیاه دانه در طب سنتی ایرانی به عنوان دارویی برای کاهش فشار خون بالا استفاده می‌شود. ترکیبات موجود در سیاه دانه از جمله اسیدهای چرب غیر اشباع، در رگ‌ها اثر گذاشته و از انباشته شدن چربی‌های مضر در رگ‌ها و همچنین انقباض عضلات جلوگیری می‌کنند. همچنین از دیگر فواید سیاه دانه برای قلب و عروق می‌توان به کاهش تعداد ضربان قلب و قدرت انقباضی بر اثر مصرف روغن سیاه دانه اشاره کرد.
همچنین بخوانید: 13 مورد از فواید قهوه بر اساس فواید علمی که باید حتما بدانید
فواید سیاه دانه برای معده
مشکلات گوارشی از جمله مواردی هستند که بسیاری از افراد به آن دچارند. رمان این نوع از مشکلات و کاهش اسید و درد معده را می‌توان یکی دیگر از فواید سیاه دانه برای معده دانست. برای رهایی از این مشکل کافی است روزانه چند قطره روغن سیاه دانه را به نوشیدنی گرم خود اضافه کرده و نوش‌جان کنید. سیاه دانه را می‌توانید بر روی پینر وعده صبحگاهی خود ریخته و میل کنید. سیاه دانه و روغن آن به دلیل تقویت فلور روده با نفخ و گاز معده مقابله کرده و در نتیجه درد و ورم معده را از بین خواهد برد.
فواید سیاه دانه برای چشم
از جمله فواید سیاه دانه برای چشم می‌توان به رفع کم‌بینایی آن اشاره کرد. اگر دچار کم‌بینایی یا کم‌سویی چشم هستید می‌توانید با مشورت پرشک معالج خود، مقداری سیاه‌دانه را کوبیده و به همراه عسل در وعده‌های غذایی خود میل کنید.
همچنین بخوانید: خواص زنجبیل ؛ 8 مورد از برترین فواید زنجبیل برای سلامتی که باید بدانید
خواص سیاه دانه برای پوست
روغن سیاه دانه در صنعت آرایش استفاده بسیار دارد. از فواید سیاه دانه برای پوست می‌توان درمان لک‌های پوستی را عنوان کرد که در طب سنتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. روغن سیاه دانه به‌دلیل خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی خود یک درمان بسیار موثر برای بیماری‌های پوستی محسوب می‌شود.
برای درمان برخی از بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس که خارش و زخم‌های موضعی را ایجاد می‌کنند می‌توان از روغن سیاه دانه استفاده کرد. تقویت سیستم ایمنی بدن از فواید سیاه دانه برای پوست به‌شمار رفته و سلول‌های ایمنی بدن را تنظیم می‌کند. همچنین برای خانم‌هایی که علاقه به انجام زیبایی‌های پوست و کاشت ناخن دارند برای کاهش التهاب بعد از انجام کار بسیار موثر است.
فواید سیاه دانه برای دیابت
دیابت یکی از بیماری‌های بسیار خطرناک و خاموش است که امروزه در دنیای مدرن بسیار از اطرافیان ما درگیر آن هستند. استفاده از داروها و قرص‌های بسیار زیاد و در موارد حادتر، استفاده از انسولین از راه‌های کنترل قند خون هستند اما همان‌طور که می‌دانیم استفاده از هر داروی شیمیایی عوارضی به همراه دارد. طب سنتی درمان‌ها و کنترل‌های بسیاری را برای دیابت معرفی کرده و که از جمله آنها می‌توان به مصرف سیاه دانه اشاره کرد. از فواید سیاه دانه برای دیابت می‌توان نقل قول‌ها و منابع بسیاری را بیان کرد اما آنچه که به وضوح در طب سنتی به آن اشاره شده مصرف سیاه‌دانه در وعده صبحانه به همراه پنیر یا نوشیدنی گرم است. با این روش به راحتی می‌توانید قند خون خود را کنترل کنید.
خواص سیاه دانه برای بارداری
یکی از عوامل موثر در بارداری برای خانم‌ها، قاعدگی منظم است و سیاه دانه به تنظیم دوره قاعدگی کمک خواهد کرد. دقیقا به همین علت مصرف سیاه دانه در دوره بارداری به شدت منع شده است. سیاه دادنه به دلیل قاعده‌آور بودنش موجب تنظیم پریود و خون‌ریزی دوره ماهیانه شده و در نتیجه ممکن است موجب سقط جنین شود. از این رو، در صورتی‌که می‌دانید بارداری هستید ماز مصرف سیاه‌دانه خودداری کنید. اما پیش از بارداری به منظور افزایش احتمال حاملگی می‌توانید سیاه‌دانه را در وعده صبحانه خود میل کنید. دقت داشته باشید که در طب سنتی از سیاه دانه به عنوان دارو یاد شده نه غذا، پس در مصرف آن باید دقت لازم را داشته و خودسرانه از آن استفاده نکنید.
همچنین بخوانید: ممنوعیت های دوران بارداری ؛ بایدها و نبایدهایی که در دوره حاملگی باید انجام دهیم
فواید سیاه دانه برای کودکان
کودکان در سنین پایین دچار بیماری‌های گوناگونی می‌شوند که برای درمان برخی از آنها ترجیح می‌دهیم از داروهای شیمیایی استفاده نکنیم. زکام سرد از جمله بیماری‌هایی است که برخی از کودکان به آن مبتلا می‌شوند. کودکانی که به زکان سرد مبتلا هستند بدن سر و رنگ پریده داشته و آبریزش بینی و سرفه‌های خلط‌دار به رنگ سبز دارند. با مشورت پزشک معالج می‌توانید از ترکیب شربت سیاه دانه با عسل برای درمان بیماری زکام سرد کودک خود استفاده کنید. فواید سیاه دانه برای کودکان بسیار زیاد است فقط پیش از استفاده از این دانه معجزه‌گر حتما با پزشک اطفال مشورت کنید.
فواید سیاه دانه برای دیسک کمر
دیسک کمر و درد آن بسیار طاقت‌فرساست. از فواید سیاه دانه برای دیسک کمر می‌توان به تسکین درد و التهاب آن اشاره کرد. در طب سنتی از ترکیب سیاه دانه کوبیده شده به همراه عسل برای تسکین درد کمر و همچنین به استفاده از روغن سیاه دانه برای کاهش درد کمر یاد شده است.
فواید سیاه دانه با عسل
مصرف سیاه دانه و عسل در طب سنتی بسیار توصیه شده و مصرف آن باعث از بین رفتن ویروس‌ها و عفونت‌های باکتریایی می‌شود. از خواص سیاه دانه با عسل به صورت ترکیب شده و خوراکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان سرگیجه
- کاهش درد قاعدگی
- کاهش و درمان درد کبد
- تقویت گردش خون
- درمان میگرن
- درمان سخت‌ادراری
- درمان درد معده و دل‌پیچه
- درمان کلسترول خون بالا
- کاهش فشار خون
- درمان کم‌بینایی چشم
در این مقاله سعی شد به عوارض و فواید سیاه دانه برای سلامتی پرداخته شود. این نکته را به‌یاد داشته باشید که سیاه دانه یک گیاه دارویی محسوب شده و یک دانه غذایی نیست و در نتیجه مصرف آن باید حساب شده و تحت نظر پزشک معالج باشد.