تاریخچه فناوری پوشیدنی و پیشرفت هایی که در سال های اخیر کرده است

فناوری پوشیدنی یا تکنولوژی پوشیدنی، یک دستگاه الکتریکی هوشمند (وسیله‌ای الکترونیکی مجهز به میکرو کنترولر) است که نزدیک یا روی سطح پوست قرار می‌گیرد. این دستگاه توانایی شناسایی و جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و انتقال اطلاعات را دارد. به‌طور مثال اطلاعاتی در مورد علائم حیاتی بدن موجود زنده یا هر نوع اطلاعات محیطی دیگر که می‌توانند بلافاصله در اختیار کاربر قرار گیرند.

دستگاه‌های پوشیدنی مثل گجت‌های ورزشی و سلامتی، نمونه‌ای از اینترنت اشیاء هستند که می‌توانند با استفاده از سنسورها، نرم‌افزار و برقراری ارتباط از طریق اینترنت بدون دخالت انسان به تبادل اطلاعات با اپراتور، کاربر و دیگر دستگاه‌ها بپردازند. بعضی از آنها به سیستم عامل‌های معروفی مثل اندروید و iOS مجهزند و بعضی نیز سیستم عامل مربوط به خود را دارند.

فناوری پوشیدنی دارای انواع و گونه‌های مختلفی است که با پیشرفت هر روزه تکنولوژی گسترش پیدا می‌کنند و در حوزه عمومی، ساعت‌های هوشمند و گجت‌های سلامت و ورزشی طرفداران زیادی دارند. جدا از کاربردهای تجاری، فناوری پوشیدنی در سیستم‌های ناوبری، منسوجات پیشرفته و خدمات و مراقبت‌های بهداشتی نیز حضور دارد و روز به روز فرا‌گیرتر می‌شود.

تاریخچه فناوری پوشیدنی

ساعت مچی به‌عنوان اولین نمونه تکنولوژی پوشیدنی

ساعت مچی که تنها کاربردش اطلاع از زمان بود را می‌توان جد بزرگ فناوری‌های پوشیدنی که امروزه می‌بینیم به‌حساب آورد. در سال ۱۵۰۰ میلادی مخترع آلمانی پیتر هنلین (Peter Henlein) ساعت‌های کوچکی ساخت که می‌شد به عنوان گردنبند پوشید. یک قرن بعد، مردها شروع به قرار دادن ساعت‌های خود در جیب جلیقه‌هایشان کردند و به‌سرعت متداول و به مد روز تبدیل شد و به این ترتیب ساعت‌های جیبی ساخته‌ شدند. ساعت مچی در اواخر دهه ۱۶۰۰ استفاده می‌شد، اما بیشتر توسط بانوان و به‌عنوان دستبند پوشیده می‌شد. با گذشت زمان، ساعت‌ها کوچکتر و دقیق‌تر شدند.

در سال ۱۹۰۴ یک خلبان و مخترع برزیلی به‌نام آلبرتو سانتوس دومون (Alberto Santos-Dumont) در استفاده از ساعت مچی پیشگام شد. دومون ساعتی طراحی کرد که روی مچ دست بسته می‌شد و در هنگام خلبانی می‌توانست به‌راحتی و بدون دردسر ساعت را بخواند. تجربه دومون ثابت کرد که مچ دست مکان مناسبی برای قرار گرفتن یک ساعت است.

مردم شروع به استفاده از ساعت مچی در هر مناسبت کردند؛ از ابزاری که به آنها کمک می‌کرد تا در بازی‌های قمار برنده شوند، حلقه‌هایی که توسط تاجران به عنوان وسیله محاسباتی به‌کار می‌رود، هدست‌های الکترونیکی که در سینماها استفاده می‌شوند و یا دوربینی که به یک پرنده وصل می‌شود تا عکس‌های هوایی بگیرید.

همچنین بخوانید: اندروید 11 : چه تغییرات و پیشرفت هایی در راه است؟

تکنولوژی‌های پوشیدنی‌ در زندگی روزمره فراگیر شده‌اند و پیشگامان توسعه ‌این فناوری سعی در تقویت و گسترش کارایی آن دارند. هر روز بر تعداد پوشیدنی‌هایی که به‌عنوان لوازم جانبی تخصصی برای حوزه‌های مختلف ساخته می‌شوند افزوده می‌شود، به‌طور مثال: ثبت و بررسی فعالیت‌های معمولی با استفاده از گجت‌های شخصی کوچک و قابل حمل، مثل مسافت طی شده، تعداد قدم‌ها و ضربان قلب و …

یکی دیگر از نمونه‌های اولیه فناوری پوشیدنی که پیش از دوران مدرن کنونی به طور گسترده استفاده می‌شد، ساعت ماشین حساب بود که در دهه ۱۹۸۰ میلادی عرضه شد. یک فناوری پوشیدنی قدیمی‌تر سمعک بود.

نمونه‌های اولیه فناوری پوشیدنی

در بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷، در آزمایشگاه رسانه دانشگاه MIT تحقیقاتی در زمینه جمع‌آوری، ذخیره و بررسی داده‌های فیزیولوژیکی با استفاده از پوشیدنی‌ها انجام و محصولاتی طراحی و ساخته شد. این کفش‌ها، جواهرات و لوازم جانبی پوشاک، اطلاعات مختلف مربوط به وضعیت افراد را از طریق سنسورها، دوربین‌ها و سایر دستگاه‌هایشان جمع‌آوری می‌کردند.

در سال ۲۰۰۹، تیمی از کمپانی سونی اریکسون برای شرکت در مسابقات طراحی پوشاک دیجیتال، با کالج مد لندن همکاری کرد و یک لباس مهمانی با فناوری بلوتوث طراحی کردند که هنگام دریافت تماس، روشن می‌شد. این لباس در آن مسابقات برنده جایزه اصلی شد.

در همان سال زک اسمیت (Zach “Hoeken” Smith) شلواری که کیبورد می‌شد را طراحی کرد.

انستیتوی ملی Tyndall در کشور ایرلند یک بستر «مانیتور بیمار از راه دور غیر مزاحم» طراحی کرد که برای ارزیابی وضعیت بیمار از سنسورهایی استفاده می‌کردند.

همچنین بخوانید: اینترنت چگونه زندگی انسان را تغییر داده است؟

شرکت CuteCircuit، لباس‌هایی را برای خواننده معروف کیتی پری (Katy Perry) طراحی کرد که دارای LED بودند و رنگ ال ای دی‌های این لباس‌ در مکان‌های مختلف مثل صحنه و فرش قرمز تغییر رنگ می‌دادند. در سال ۲۰۱۲ نیز کمپانی CuteCircuit اولین لباس جهان که توییت‌ها را نمایش می‌داد طراحی کرد.

در سال ۲۰۱۴، دانشجویان فارغ التحصیل دانشکده هنر Tisch در نیویورک یک هودی طراحی کردند که پیام‌های متنی از قبل برنامه‌ریزی شده و با حرکات و ژست خاص بدن هماهنگ شده بودند، ارسال می‌کرد.

در همان سال، نمونه‌های اولیه عینک‌های دیجیتال با نمایشگر (HUD) رونمایی شدند.

ارتش آمریكا در کلاه سربازان خود نمایشگری که با استفاده از تكنولوژی به نام اپتیك هولوگرافی (holographic optics) کار می‌کند، بهره می‌برد.

در سال ۲۰۱۰، گوگل شروع به تولید نمونه‌های اولیه از یک عینک با قابلیت نمایش به نام Google Glass کرد که در مارس ۲۰۱۳ عرضه شد.

محصولات مفهومی

در سال ۲۰۰۴، شرکت طراحی پوشاک و مد CuteCircuit از یک لباس با قابلیت اتصال از راه بلوتوث به نام HugShirt در جشنواره CyberArt در بیلبائو اسپانیا رونمایی کرد و برنده جایزه بزرگ شد. HugShirt برای انتقال از راه دور طراحی شده است و با نمونه‌های قبلی تکنولوژی پوشیدنی اولیه (مانند ساعت یا کلاه ایمنی که در دهه ۱۹۹۰ ارائه شدند) متفاوت است، زیرا این محصول اولین فناوری پوشیدنی است که از جنس پارچه است و فرم لباس دارد. از سوی دیگر این محصول اولین لباسی است که می‌تواند به بلوتوث و اینترنت متصل شود. این نو‌آوری بزرگ که با آن می‌توانید دیگران را از راه دور در آغوش بگیرید و آنها احساس کنند، در شماره ویژه «بهترین اختراعات سال ۲۰۰۶» مجله تایم (Time magazine) قرار گرفت.

در سال ۲۰۰۸، طراحی‌ به‌نام ایلیا فریدمن (Ilya Fridman) یک میکروفون بلوتوث مخفی را در یک جفت گوشواره جاسازی کرد. در همان سال، کراوات جاسوس (Spy Tie) رونمایی شد، «کراواتی شیک با دوربین رنگی مخفی».

محصولات تجاری

مک‌لیر (McLear) و فیت‌بیت (Fitbit) اولین شرکت‌های فناوری هستند که پوشیدنی‌های مدرن را برای استفاده عموم عرضه کردند. مک‌لیر یکی از پیشگامان توسعه و تولید محصولات رایانه‌ای پوشیدنی است که تحقیق و توسعه را روی ساعت‌های هوشمند آغاز کرد و حلقه هوشمند (smart ring) را در سال ۲۰۱۰ اختراع کرد.

همچنین بخوانید: آموزش اشتراک گذاری و کنترل از راه دور در آیفون، آیپد و مک

فیت‌بیت اولین محصول خود را در اواخر سال ۲۰۱۰ عرضه کرد و در حال حاضر بیشتر روی محصولات ردیابی فعالیت و ورزشی متمرکز است. در سال‌های بعد شرکت‌های بزرگ و کوچک زیادی وارد این عرصه شدند و به کار تحقیق و توسعه تکنولوژی هوشمند پرداختند. یکی از این شرکت‌های بزرگ سامسونگ است که در سپتامبر ۲۰۱۳ اولین ساعت هوشمند خود به نام Samsung Galaxy Gear را وارد بازار کرد. کمپانی اپل یک سال بعد و در آوریل ۲۰۱۵ از اپل واچ (Apple Watch) رونمایی کرد.

در ژانویه سال ۲۰۱۸ یک کمپانی کوچک به‌نام Empatica، مجوز ساخت یک ساعت مچی هوشمند در زمینه نورولوژی (Neurology) را دریافت کرد. این ساعت هوشمند علائم و وضعیت افردی که دچار بیماری صرع هستند را بررسی و ثبت کرده و  می‌تواند اخطارهای لازم را بدهد. یکی از ویژگی‌های خاص این ساعت هوشمند، توانایی تشخیص بیداری و خواب و گام‌های فرد است.

همچنین بخوانید: 5G یا شبکه 5 جی چگونه دنیای ما را تغییر خواهد داد

در سال ۲۰۱۲، کمپانی Oculus فروش اولین هدست واقعیت مجازی را شروع کرد و در سال ۲۰۱۶، شرکت HTC نسل جدیدی از هدست‌های واقعیت مجازی (VR) را به بازار عرضه کرد که به کاربر اجازه می‌داد در یک فضای مجازی آزادانه حرکت کند.

کاربردهای تکنولوژی پوشیدنی

فروش دستبند‌های هوشمند (مخصوص ثبت فعالیت (ورزشی) مانند Jawbone UP و Fitbit Flex) در سال ۲۰۱۳ افزایش پیدا کرد و بر اساس گزارشات در سال ۲۰۱۴، یک نفر از هر ۵ آمریکایی یک دستبند هوشمند داشته است. در واقع این روند از سال ۲۰۰۹ با کاهش قیمت، افزایش قدرت پردازنده‌ها، پیشرفت دیگر اجزای این دستبندها و همچنین راحتی برای استفاده همگان شروع شد.

در دنیای ورزش‌های حرفه‌ای، فناوری پوشیدنی برای نظارت و ثبت اطلاعات در مورد عملکرد ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله این فناوری‌ها می‌توان به شتاب‌سنج، گامومتر (گام‌شمار) و GPS اشاره کرد که به‌طور مثال برای اندازه‌گیری و ثبت میزان کالری مصرفی و الگوی حرکتی یک ورزشکار استفاده می‌شود.

همچنین بخوانید: مقایسه سامسونگ گلکسی اس 20 پلاس و آیفون 11 پرو مکس : کدام یک برنده است؟

از زمانی که مخترع آلمانی پیتر هنلین ساعت کوچکی ساخت که به گردن آویزان می‌شد، بیش از ۵۰۰ سال می‌گذرد و در دنیای مدرن امروز به جرات می‌توان گفت هیچ حوزه‌ای نیست که فناوری پوشیدنی جای خود را در آن باز نکرده باشد. امروزه اگر از یک دستبند باریک و شیک که مچ دستمان را به‌زیبایی تزئین می‌کند، انتظار برقراری تماس تلفنی، شمارش و ثبت تعداد گام‌ها، ضربان قلب و میزان کالری مصرف شده‌مان را داشته‌ باشیم، خواسته زیادی نیست و توانایی آنها بسیار فراتر از ذهن است.

فناوری پوشیدنی مدرن هنوز در آغاز راه است و تصور کنید در جهان فناوری که هر روز پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی برای غافلگیری وجود دارد، در سال‌های آینده چه پیشرفت‌هایی که بوجود خواهد آمد. امروزه فناوری پوشیدنی در حوزه‌های مختلف مثل: سلامت، ورزش، پزشکی و درمانی، تناسب اندام، محیط زیست، مسیریابی، سرگرمی و بازی، مد و پوشاک، نظامی و … حضور پر رنگ و در حال پیشرفتی دارد.

 نظر شما چیست؟ آیا می‌توانید تصور کنید که در آینده، فناوری‌ پوشیدنی چه پیشرفت‌هایی خواهد کرد و در چه حوزه‌های دیگری به‌کار خواهد رفت؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.