زندگینامه کرک داگلاس ؛ از شکستن لیست سیاه تا نماد دوران طلایی هالیوود

کرک داگلاس نماد عصر طلایی هالیوود در طول بیش از ۶۰ سال دوران حرفه‌ای خود در نزدیک به ۱۰۰ فیلم حضور داشت و نقش‌های ماندگاری را خلق کرد و از خود بجا گذاشت.

کرک داگلاس (Kirk Douglas) بیش از ۸۰ نقش مختلف را ایفا کرده و ستاره فیلم‌های پرشماری بوده است. از جمله شاخص‌ترین فیلم‌هایی که کرک داگلاس در آنها نقش‌آفرینی کرده است می‌توان به اسپارتاکوس (Spartacus)، بیست‌هزار فرسنگ زیر دریا (Twenty Thousand Leagues Under the Sea )، بد و زیبا (The Bad and the Beautiful) و قهرمان (Champion) اشاره کرد. اگر او را نماد دوران طلایی هالیوود ندانیم، چه کسی شایسته چنین لقبی است؟!

از شما دعوت می‌کنیم با فرانو همراه باشید تا زندگینامه جالب و پر فراز و نشیب این بازیگر بزرگ سینما را برای شما روایت کنیم.

زندگینامه کرک داگلاس

تولد در خانواده‌ای مهاجر و نامی دیگر

کرک داگلاس در ۹ دسامبر ۱۹۱۶ در آمستردام نیویورک‌سیتی از پدر و مادر مهاجر روسی ـ یهودی به‌دنیا آمد. والدینش در هنگام تولد نام «ایثور» را برای او برگزیدند. او در فقر بزرگ شد و پدرش لباس‌های کهنه و اجناس دست دوم فلزی می‌فروخت تا بتواند شکم هفت بچه‌اش را سیر کند. خود او نیز با انجام کارهای عجیب و غریب و فروختن اسنک برای امرار معاش به خانواده‌اش کمک می‌کرد.

ایثور دانیلوویچ کمی قبل از پیوستن به نیروی دریایی آمریکا در جنگ جهانی دوم، نام خود را به «کرک داگلاس» تغییر داد. داگلاس گفته بود پشیمان است اسمی که والدینش بر او گذاشته بودند را تغییر داده است. وی در این باره می گوید:

خیلی خوب است که اسم واقعی خودت را نگه‌داری. اما آیا می‌توانی آن‌را روی یک پرده تبلیغاتی ببینی؟!

او به‌یاد دارد زمانی‌ که در مهد کودک بوده از او خواسته شد تا در برابر همکلاسی‌هایش شعری بخواند و خواندن همین شعر باعث می‌شود که تصمیم بگیرد در آینده بازیگر شود. او در این‌مورد گفته:

وقتی که شعرم را خواندم، بچه‌ها برایم دست زدند و این برای من بسیار لذت‌بخش بود؛ هنوز هم لذت‌بخش است.

داگلاس در زمان خدمت در جنگ جهانی دوم بعنوان یک افسر ارتباط و مخابرات در یک کشتی ضدزیردریایی خدمت کرد و به خاطر جراحاتی که در آن‌زمان برداشت از ادامه خدمت معاف گردید.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم های اکشن تاریخ سینمای جهان که باید تماشا کرد

شکوفایی و آغاز شهرت کرک داگلاس

کرک داگلاس قبل از اینکه بازیگر شود بیش از ۴۰ شغل را تجربه کرده بود و قبل از اینکه در دنیای سینما به شهرت برسد از راه کشتی گرفتن با توریست‌ها در یک میدان محلی هزینه‌های زندگیش را تامین می‌کرد.

او برای حضور در آکادمی هنرهای نمایشی آمریکا بورس تحصیلی دریافت کرد و در کنار لورن باکال (Lauren Bacall)، یکی از معروف‌ترین خواننده و بازیگرهای هالیوود تحصیل کرد. او در دوران تحصیلش مجبور شد به خاطر تامین هزینه‌ها، سرایداری دانشکده را به عهده بگیرد.

داگلاس در ابتدای راه حرفه‌ای خود چندان خوش شانس نبود و تنها توانست در تبلیغات و رادیو نقش‌هایی نه‌چندان مهم بدست آورد؛ اما در سن ۳۰ سالگی و با کمک همکلاسی سابقش لورن باکال، اولین نقش اول خود را در فیلم «عشق عجیب مارتا ایورز» (The Strange Love of Martha Ivers) که در سال ۱۹۴۶ ساخته شد بدست آورد و توانست تحسین افراد زیادی را برانگیزد. درخشیدن در این فیلم شروع شکوفایی و موفقیت این جوان خوش‌چهره و با استعداد بود.

داگلاس بخاطر چهره زیبا، بدن ورزیده، شخصیت آتشین و جذابش همیشه مورد توجه بود و زمانی ادعا کرده بود که «بی‌نظیرترین بازیگر هالیوود» است؛ هر چند که همیشه شخصیت شوخ‌طبعش بیشتر از هر خصیصه دیگری مورد توجه قرار می‌گرفت.

ازدواج و تشکیل خانواده

کرک داگلاس ۲ بار ازدواج کرد که حاصل ازدواج اول با دیانا وبستر بازیگر (از سال ۱۹۴۳ تا ۱۹۵۱) مایکل و جوئل بودند؛ برای بار دوم در سال ۱۹۵۴ داگلاس با آنه بایدنز تهیه‌کننده و فعال حقوق بشر  ازدواج کرد، که بر خلاف ازدواج قبلی‌اش دوام بسیار بیشتری داشت (۱۹۵۴ تا زمان مرگ وی). پیتر و اریک حاصل این ازدواج هستند.

فرزندان کرک داگلاس در کنار مایکل راه پدر را ادامه دادند و جوئل و پیتر در عرصه تهیه‌کنندگی فعالند و اریک که بازیگر و استندآپ کمدین بود در سال ۲۰۰۴ بخاطر مصرف بیش از حد مواد مخدر فوت کرد.

داگلاس در سال ۱۹۹۱ از سانحه سقوط هلی‌کوپتری که سوار بر آن بود و منجر به مرگ دو نفر شد، به طرز معجزه آسایی جان سالم به‌در برد. اما نزدیک بود در یک سانحه هوایی دیگر در سال ۱۹۵۸ نیز جانش را از دست بدهد، اما به لطف همسرش دوباره از خطر مرگ گریخت.

ماجرا از این قرار بود که مایکل تاد (Michael Todd)  از تهیه‌کنندگان مشهور آن زمان هالیوود، از کرک داگلاس دعوت می‌کند که با جت شخصیش برای سفر به نیویورک او را همراهی کند؛ همسر داگلاس (آنه) گفته بود که حس خوبی ندارد و با اصرار از او خواسته بود که از این سفر منصرف شود و او نیز برای احترام به همسرش از سوار شدن به آن هواپیما منصرف می‌شود. کمی بعد وقتی داگلاس رادیو خودروی خود را روشن می‌کند متوجه می‌شود که هواپیمای مایکل تاد سقوط کرده و باعث مرگ وی و همراهانش شده است.

کرک داگلاس در ژانویه ۱۹۹۶ دچار سکته مغزی شدیدی شد و قدرت تکلم خود را از دست داد، اما با انجام درمان‌های لازم مجددا توانست سخن بگوید.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم های عاشقانه 2020 که دوستشان خواهید داشت

نقش‌های خاطره‌انگیز کرک داگلاس

از خاطره‌انگیزترین نقش‌های داگلاس می‌توان به اسپارتاکوس، برده‌ رومی که رهبری انقلاب ضد برده‌داری را بر عهده داشت؛ وکیل مدافعی بنام سرگرد استیو گرت (Steve Garrett) در فیلم شهر بی‌ترحم (Town Without Pity) به کارگردانی گاتفرید رینهارت (Gottfried Reinhardt)؛ روزنامه‌نگاری جاه‌طلب و منحرف به نام چاک تاتوم (Chuck Tatum) در فیلم تک‌خال در حفره (Ace in the Hole) به کارگردانی بیلی وایلدر (Billy Wilder) و سرهنگ داکس (Colonel Dax) در فیلم ضدجنگ کوبریک بنام راه‌های افتخار (Paths of Glory) اشاره کرد.

داگلاس همچنین در سال ۱۹۵۵ کمپانی براینا پروداکشن (Bryna Productions) را تاسیس کرد که برگرفته از نام مادرش بود. این کمپانی در آن زمان با استنلی کوبریک نه‌چندان مشهور در ساخت فیلم‌های اسپارتاکوس و شهر بی‌ترحم همکاری کرد، که فیلم اول برنده ۴ جایزه اسکار شد و بیشترین سود ناخالص در بین تمامی استودیوهای فیلم‌سازی جهان تا آن دوران را بدست آورد.

او به عنوان تهیه‌کننده و بازیگر غریزه شگفت‌انگیزی در خلق لحظات دراماتیک در فیلم‌هایش داشت. کرک داگلاس در سال ۱۹۶۰ برای راضی کردن کارگردان جهت به تصویر کشیدن سکانسی به‌یاد ماندنی از فیلم اسپارتاکوس (صحنه‌ای که در آن گلادیاتورهای شورشی از معرفی او سرباز می‌زنند و هرکدامشان فریاد می‌زنند: “من اسپارتاکوس هستم”) با استنلی کوبریک (Stanley Kubrick) دعوا کرده است.

داگلاس از شروع فعالیت حرفه‌ایش تا سال ۱۹۵۵ در ۲۵ فیلم نقش‌آفرینی کرد. او در فیلم های «کت بالو» (Cat Ballou) و «استالاگ ۱۷» (Stalag 17) که جایزه اسکار را برای لی ماروین و ویلیام هولدن به همراه داشت نیز شانس بازی داشت اما این نقش ها را نپذیرفت.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم های سال ۲۰۲۰ ؛ بازیگران، تاریخ اکران، کارگردان و اطلاعات بیشتر

جوایز و افتخارات

کرک داگلاس در طول فعالیت هنری خود سه بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد، اما هیچگاه نتوانست آن‌را دریافت کند. وی در سال ۱۹۹۶ جایزه اسکار افتخاری یک عمر دستاورد هنری را از دستان کارگردان مشهور هالیوود استیون اسپیلبرگ (Steven Spielberg) دریافت نمود.

جوایز و افتخارات او در زمینه هنری بی‌شمار هستند و در تمام جشنواره‌های مهم سینمایی جهان بارها نامزد دریافت جایزه گردید. او به‌خاطر فعالیت‌های انسان‌دوستانه‌اش نیز جوایز و نشا‌ن‌های زیادی از کشورهای مختلف دریافت کرده است. وی در سال ۱۹۸۱ بخاطر تلاش‌هایش در زمینه حقوق بشر مدال آزادی ریاست جمهوری را از دست رئیس جمهور وقت آمریکا دریافت کرد.

کرک داگلاس در سال ۲۰۱۲ گفته بود:

من نزدیک به ۸۵ نقش را خلق کرده‌ام، اما مهم‌ترین چیزی که می‌توانم به آن افتخار کنم شکستن لیست سیاه است.

کرک داگلاس در طول زندگی هنری خود از بازی بر روی صحنه تئاتر نیز دور نبود و در سال ۱۹۶۳ نمایشنامه اقتباسی از رمان «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» (One Flew Over the Cuckoo’s Nest) ــ فارسی زبانان این داستان را با نام «دیوانه از قفس پرید» می‌شناسند ــ نوشته کن کیسی (Ken Kesey) به‌روی صحنه برد. وی پس از آن حق امتیاز آن‌را حفظ و در سال ۱۹۷۵ به فرزندش مایکل منتقل کرد و حاصلش فیلمی با کارگردانی میلوش فورمن (Miloš Forman) به نام دیوانه از قفس پرید شد. این فیلم ۵ جایزه اسکار آن سال، هر ۶ جایز گلدن گلوب (Golden Globe Award) و ۶ جایزه بفتا (BAFTA Award) را در آن سال از آن خود کرد. دیوانه از قفس پرید دومین فیلمی بود که تا آن زمان ۵ جایزه اسکار (از ۹ جایزه موجود در رشته‌های مختلف) را یکجا درو کرده بود.

فعالیت‌های خیریه و انسان‌دوستانه

داگلاس و همسر دومش تلاش‌های بشردوستانه زیادی را انجام دادند و در همین راستا به بیش از ۴۰ کشور دنیا بعنوان سفیر حسن‌نیت برای دفاع از دموکراسی سفر کردند. این زوج بشردوست کمک‌های مالی فراوانی برای تحقیقات درمان بیماری آلزایمر، زنان بی‌خانمان و ساخت بیمارستان برای کودکان اهدا کردند.

در طی سال‌ها وی در ساخت بیش از ۴۰۰ زمین‌های بازی و پارک برای کودکان مشارکت داشت و این بخش کوچکی از فعالیت های خیریه او بوده است. کرک داگلاس هزینه تحصیل اقلیت‌های آسیب‌پذیر را در دانشگاه‌های معتبر بر عهده گرفته و میلیون‌ها دلار برای تحقیق در مورد بیماری آلزایمر و تامین هزینه نگهداری از بیماران آلزایمری کمک کرده است. همچنین داگلاس در زمینه آگاهی دادن به مردم در مورد بدرفتاری با سالخوردگان نیز فعالیت داشته است.

کرک داگلاس در مراسم تولد 99 سالگی‌اش، مبلغ ۱۵ میلیون دلار به استودیو «وودلند هیلز» هدیه کرد تا یک ساختمان دو طبقه برای بیماران آلزایمر بسازد؛ مرکزی که توانایی مراقبت از ۸۰ نفر از اعضای صنعت سینما که به بیماری آلزایمر مبتلا شده‌اند را دارد.

او در یکی از مصاحبه‌هایش در مورد امور خیریه گفت:

مادرم به ما یاد داد به کسانی که نیازمندند کمک کنیم؛ در بچگی یک جعبه فلزی به دیوار آویزان کرده بودیم و هر وقت می‌توانستیم سکه در آن می‌انداختیم و به فقرا می‌دادیم. با اینکه خودمان به ندرت غذایی برای خوردن داشتیم، مادرم همیشه پولی برای آن جعبه نگه می‌داشت.

شکستن لیست سیاه هالیوود

فعالیت‌های داگلاس برای ساخت اسپارتاکوس یکی از دلایل اصلی شکسته شدن “لیست سیاه هالیوود” (Hollywood blacklist) و لغو ممنوع‌الکاری بسیاری از هنرمندان حرفه‌ای و مشهور آن‌زمان‌ که به ظن عضویت، همکاری یا همفکری با حذب کمونیست آمریکا در دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی در این لیست قرار گرفته‌بودند گردید.

کرک داگلاس سال ۲۰۱۲ در کتاب خود که در مورد ساخت فیلم اسپارتاکوس نوشته شده است، درباره این موضوع صحبت کرده است، که چطور نوشتن سناریوی “اسپارتاکوس” را به دالتون ترامبو (نویسنده، فیلم‌ساز و معروف‌ترین عضو لیست سیاه هالیوود که در دادگاه از پاسخگویی به سوالات در مورد ارتباطش با حزب کمونیست آمریکا امتناع ورزید و به زندان محکوم و پس از آن خودخواسته به مکزیک تبعید شد) محول می‌کند و نام واقعی وی را در عنوان فیلم ذکر می‌کند.

او در این باره می‌گوید:

دالتون ترومبو یکی از بهترین نویسندگان زمان ما بود. دوران وحشتناک و شرم‌آوری بود. من عهد کردم که این شرایط را عوض کنم و تصمیم گرفتم با او همکاری کنم و اسمش را هم به‌طور رسمی در عنوان فیلم قرار دهم. بیش از هر چیزی به این کارم افتخار می‌کنم، زیرا این کار باعث شکستن و از بین رفتن لیست سیاه شد. این کار دردسرهای زیادی برایم به همراه داشت اما ارزشش را داشت.

داستان زندگی ترامبو در فیلمی به همین نام (Trumbo) در سال ۲۰۱۵ ساخته شد. برایان کرانستون (Bryan Cranston) که همه او را درنقش والتر وایت سریال پرطرفدار بریکینگ بد (Breaking bad) می‌شناسند، برای بازی در نقش دالتون ترامبو در این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار شد.

همچنین بخوانید: اسکار ۲۰۲۰ ؛ انگل تاریخ‌ ساز شد و مهم ترین جوایز امسال را درو کرد

دوران بازنشستگی کرک داگلاس

کرک داگلاس در ماه مارس سال ۱۹۹۶ که جایزه اسکار افتخاری یک عمر دستاورد هنری را دریافت کرد، از خانواده، یک عمر تلاش و عشق سخن گفت.

وی همچنین در سال ۲۰۱۱ و در سن ۹۴ سالگی در مراسم اسکار آن سال حضور یافت و نامزدهای دریافت جایزه بهترین نقش مکمل زن را اعلام کرد (ملیسا لئو برای بازی در فیلم «مبارز» این جایزه را برد) و  صحنه‌های شوخی‌ نیز بین او و هیو جکمن (Hugh Jackman)، جیمز فرانکو (James Franco) و آن هاتوی (Anne Hathaway) بوجود آمد.

او پس از بازنشستگی به وبلاگ نویسی نیز می‌پرداخت و این کار را تا سال ۲۰۱۷ ادامه داد و شاید بتوان او را قدیمی‌ترین وبلاگ‌نویس مشهور جهان دانست! داگلاس نویسندگی نیز می‌کرد و در طول زندگی خود ۱۰ عنوان کتاب نوشت و منتشر کرد و با انتشار مجموعه اشعارش در سال ۲۰۱۴ به اوج کار خود رسید.

در سال ۲۰۰۹ یک فیلم مستند بلند بنام «کرک داگلاس: قبل از اینکه فراموش کنم» (Kirk Douglas: Before I Forget) ساخته شد. در این فیلم او سرگذشت زندگی، خانواده و حرفه خود را روایت می‌کند.

داگلاس در مورد این که چطور به عمر دراز رسیده چنین می گوید:

همیشه از من می‌خواهند که در مورد زندگی سالم و طولانی نصیحتی بکنم؛ من هیچ حرفی در این مورد ندارم. می‌توانم این‌را بگویم که هدفی از اینجا بودن ما وجود دارد. من از سقوط هلی‌کوپتر و سکته جان سالم به‌در بردم و تا قبل از این که این دنیا را ترک کنم می‌خواهم کارهای خوب بیشتری انجام دهم.

غروب ستاره‌ای بی‌تکرار

مایکل داگلاس برنده ۲ جایزه اسکار و فرزند کرک داگلاس، در صفحه اینستاگرام خود به‌طور رسمی اعلام کرد که پدرشان در تاریخ ۵ فوریه ۲۰۲۰ (۱۶ بهمن ۱۳۹۸) و در سن ۱۰۳ سالگی درگذشت:

با ناراحتی و غمی عظیم، من و برادرانم اعلام می‌کنیم که کرک داگلاس در ۱۰۳ سالگی ما را ترک کرد. او برای جهانیان یک افسانه بود؛ بازیگری از دوران طلایی هالیوود، که در سال‌های زندگی طلایی خود نیز فردی انسا‌ن‌دوست و خیر بود و تعهد او به عدالت و اعتقاداتش برای همه ما الگو بود.

او در پایان صحبت‌هایش گفت:

حرفی را که در آخرین تولدش به او گفتم و همیشه حقیقت داشته است را تکرار می‌کنم؛ پدر، خیلی دوستت دارم و فرزندی تو افتخار بزرگی است.

همسرش «آن» و پسرانش، خواهرش لوا ایزی، ۷ نوه و یک نتیجه کرک داگلاس، کسی را از دست دادند که الگویی تمام عیار برای آن‌ها و بسیاری از افراد جامعه‌اش بود.

خانواده او اعلام کرده‌اند که یک مراسم تشییع جنازه خصوصی و یک مراسم یادبود برای این ستاره بی‌بدیل سینمای جهان و میراث‌دار دوران طلایی هالیوود برنامه‌ریزی شده است. آنها از افرادی که قرار بود در این مراسم یادبود حضور یابند خواستند که به‌جای اهدا دسته‌گل،‌ مبلغ آن‌را به مرکز مراقبت از بیماران آلزایمر Harry’s Haven اهدا کنند.

فیلم‌شناسی کرک داگلاس

همچنین بخوانید: بهترین فیلم های انیمیشن که باید به همراه فرزندان خود ببینید

از اولین حضور پر سر و صدا و موفق در سال ۱۹۴۶ تا یکی از آخرین نقش‌هایش در سال ۲۰۰۸، کرک داگلاس بزرگ ثابت کرد که در همه عرصه‌ها یک ستاره واقعی است. او با حضور در فیلم های بلاک‌باستری مانند «اسپارتاکوس» به شهرتی باورنکردنی دست یافت و یک خانواده تماما بازیگر را پایه‌گذاری کرد.

میراث او به خلق فیلم‌ها و نقش‌های فوق‌العاده ختم نمی‌شود. کرک داگلاس شخصیتی‌ بود که علاوه بر موفقیت در حرفه‌اش و تبدیل شدن به نماد دوران طلایی خود، انسانی سخت‌کوش، بشر دوست و خیر، مهربان و الگویی بی‌همتا برای آنهایی است که او را می‌شناسند و از خدماتش به جامعه در طول بیش از یک قرن زندگی اطلاع دارند.

«روحش شاد و یادش گرامی»